Zabytki tego typu występują przy bramach wejściowych na cmentarze, w ścianach ratuszy, przy wejściu do kościołów, na pręgierzach. To półkoliste, metalowe obręcze, bezpośrednio lub na krótszym lub dłuższym łańcuchu przytwierdzone do ściany, połączone zawiasem, z otworami na kłódkę lub skobel. Dawne prawo skazywało na stanie w takiej kunie (opinającej szyję delikwenta) złodziejom, osobom łamiącym zasady moralne dotyczące obyczajności oraz naruszających nakazy kościelne (posty, zakaz handlu w dnie święte ...
Zabytki tego typu występują przy bramach wejściowych na cmentarze, w ścianach ratuszy, przy wejściu do kościołów, na pręgierzach. To półkoliste, metalowe obręcze, bezpośrednio lub na krótszym lub dłuższym łańcuchu przytwierdzone do ściany, połączone zawiasem, z otworami na kłódkę lub skobel. Dawne prawo skazywało na stanie w takiej kunie (opinającej szyję delikwenta) złodziejom, osobom łamiącym zasady moralne dotyczące obyczajności oraz naruszających nakazy kościelne (posty, zakaz handlu w dnie święte itp.). Skazańca umieszczano w kunie na widok publiczny w różnym wymiarze czasu i w ściśle określonym terminie (nabożeństwa kościelne, odpusty). Była to kara na honorze choć czasem stawała się też uciążliwa fizycznie (szczególnie w czasie niesprzyjających warunków atmosferycznych). Gawiedź miała bezpośredni dostęp do wystawionego w kunie co dodatkowo podnosiło uciążliwość kary. By karę tę uczynić bardziej widowiskową a i odstraszającą - delikwent mógł mieć założoną ośmieszającą maskę na głowie (najczęściej metalową, malowaną, o elementach ośmieszających: długie uszy, języki). Umieszczano też przy nim, lub zawieszano mu na szyi tabliczkę informującą o popełnionym przestępstwie a kobiety łamiące szóste przykazanie stały ze słomianą kukłą niemowlęcia i wiankiem na głowie... Na Dolnym Śląsku najwięcej zabytków tego typu spotykamy w Żórawinie (dwie kuny przy wejściu do kościoła i jedna na pręgierzu przykościelnym ) , we Wrocławiu (na murze ratusza) oraz , w Gościszowie (przy pręgierzu, uszkodzona) , w Przecławicach (przy głównym wejściu na cmentarz , "bliźniacza" do wrocławskiej, uszkodzona) .
Pokaż więcej
Pokaż mniej
---------- [Zabytkami dawnego prawa zajmuje się w Polsce - Stowarzyszenie Ochrony i Badań Zabytków Prawa. Stowarzyszenie wydaje biuletyn - Pomniki Dawnego Prawa (wydano ponad 50 numerów). Na łamach czasopisma publikowane są artykuły dot. tej tematyki wielu autorów - autorstwa TW40 /(T. Witusiak) to: 1. Kuna jako zabytek prawa, Pomniki Dawnego Prawa [Stowarzyszenie Ochrony i Badań Zabytków Prawa], 2008, z. 1 2. Dawne kary hańbiące na pocztówkach wydawnictwa Lith & Druck von E. Nister z Norymbergii, PDP 2008, z. 3 3. Miecze katowskie w Muzeum Karkonoskim w Jeleniej Górze, PDP 2009, z. 8 4. Krzyż kamienny w Czernicy, PDP 2011, z. 15 5. Szubienice w Jeleniej Górze, PDP 2011, z. 16 6. Karczma i lipa sądowa w Szklarskiej Porębie Dolnej, PDP 2014, z. 25 7. Kamienne drogowskazy w Szklarskiej Porębie, PDP 2016, z. 36 8. Dawne karczmy sądowe w Jeleniej Górze, PDP 2018, z. 43 9. Lwówecki pręgierz(?) wrócił na rynek, PDP 2020, z. 49 10. Zaginiony krzyż w Sobieszowie, PDP 2020, z. 50 11. Pręgierze w Jeleniej Górze, PDP 2022, z. 57-58] -------------- |
|||||||||||||||||||||||||
|
||